Jak kolor żywności wpływa na nasze zdrowie
Kolor warzyw i owoców zależy od różnych organicznych związków, które są ważne dla funkcjonowania roślin. Związki te biorą udział w fotosyntezie, chronią roślinę przed promieniowaniem ultrafioletowym czy rozmaitym działaniem owadów i grzybów. Barwniki te mają jednak duże znaczenie dla nas ludzi, ponieważ posiadają prozdrowotne działanie. Ze względu na kolor warzyw i owoców w literaturze przedmiotu dzieli się je na 5 grup.
Grupa zielonych warzyw i owoców
Za zielony kolor ogórka, agrestu czy sałaty odpowiada chlorofil. Różne badania pokazują, że chlorofil ma m.in. silne działanie przeciwnowotworowe i potrafi wyeliminować część uszkodzeń DNA komórek. Ta grupa dostarcza organizmowi substancji takich, jak: błonnik, kwas foliowy, składniki mineralne i witaminy C, A, E, K. które pozytywnie wpływają na działanie poszczególnych organów. Zatem wzbogacenie dziennej diety m.in. w szpinak, sałatę, kapustę, brokuły,brukselkę, kiwi, agrest czy szparagi pomoże w oczyszczeniu organizmu z toksyn, zwiększeniu koncentracji, pobudzeniu trawienia, przeciwdziała anemii oraz wzmocni naczynia krwionośne. Warzywa kapustne w swoim składzie posiadają indolo-3-karbinol, posiadający działanie przeciwnowotworowe, natomiast zielone liściaste są dobrym źródłem luteiny, która wraz z zeaksantyną przeciwdziała chorobom oka. Zielone warzywa i owoce cechują się dodatkowo dużą zawartością kwasu foliowego, polecanego dla kobiet planujących macierzyństwo ze względu na ograniczanie ryzyka wystąpienia wad rozwojowych u dziecka.
Owoce i warzywa z grupy żółto-pomarańczowych.
Są to m.in. pomarańcze, morele, marchew, cytryny, brzoskwinie, kukurydza czy dynia swoją barwę zawdzięczają karotenoidom, głównie β-karotenowi. Chronią one organizm przed chorobami układu krążenia, korzystnie wpływają na wzrok oraz wygląd skóry, włosów i paznokci. Owoce cytrusowe z tej grupy są cennym źródłem witaminy C, odpowiedzialnej za wzmocnienie naczyń krwionośnych oraz zwiększenie przyswajania żelaza niehemowego z produktów roślinnych, korzystnie wpływa także na układ odpornościowy.
Beta-karoten jest przetwarzany przez organizm w witaminę A, która pozytywnie wpływa na wzrok, a także zachowanie zdrowej skóry. Wspiera też funkcjonowanie układu odpornościowego, a także przyczynia się do prawidłowego metabolizmu żelaza. Wygodną formą dostarczania beta-karotenu, zgodnie z dzienną zalecaną dawką, jest sok marchwiowy.
Grupa czerwona warzyw i owoców
Zalicza się do nich m.in.: pomidory, paprykę czerwoną, wiśnie, truskawki, maliny, żurawinę czy granaty. Są one cennym źródłem likopenu i antocyjanów, wzmacniających układ odpornościowy i pomagających zwalczać choroby, dodatkowo zawierają duże ilości antyoksydantów, witamin A, C, K, B6 oraz manganu, potasu, kwasu foliowego i błonnika, wzmacniają one układ krążenia, chronią przed wolnymi rodnikami i stanami zapalnymi. To właśnie likopenowi zawdzięczają swój czerwony kolor. Likopen uznawany jest za jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy, zwalczających szkodliwe działanie wolnych rodników, które przyspieszają proces starzenia komórek i zwiększają ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory Pomidory są najbardziej bogate w likopen obniżają ciśnienie krwi oraz poziom złego cholesterolu; papryka i zawarta w niej rutyna wzmacnia naczynka krwionośne; truskawka, posiada działanie moczopędne, usprawniające pracę nerek; żurawina, bogata we flawonoidy, zmniejsza zapadalność na choroby serca oraz utlenianie cholesterolu.
Owoce i warzywa z grupy o kolorze fioletowym
Do tej grupy warzyw i owoców zaliczono m.in. aronię, czarne porzeczki, borówkę, jagody i jeżyny. Dla osób dbających o atrakcyjny wygląd polecane są bakłażany (cenne źródło błonnika) oraz śliwki (przyśpieszające metabolizm). Są one dobrym źródło antyoksydantów, odpowiedzialnych za poprawę widzenia i kondycji skóry, posiadających działanie przeciwnowotworowe.
A za ich fioletową barwę odpowiadają antocyjany, które wykazują działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Poprawiają też elastyczność naczyń krwionośnych i zmniejszają odkładanie blaszek miażdżycowych. Antocyjany stymulują dodatkowo produkcję rodopsyny, substancji reagującej na światło, znajdującej się w pręcikach oka i umożliwia tzw. widzenie zmierzchowe. Choć fioletowe warzywa i owoce zazwyczaj cechuje się cierpkością smaku, można po nie sięgać w formie przetworzonej, np. nektaru z czarnej porzeczki, który również dostarcza witaminy C, tak cennej w jesienno-zimowe miesiące.
Warzywa i owoce odznaczające się barwą białą to przede wszystkim: czosnek, cebula, por, cykoria, fenkuł , kalafior i kapusta pekińska. Znajdziemy w nich flawonoidy, będące naturalnymi antybiotykami. Związki z tej grupy działają przeciwzapalnie, przeciwbólowo, a także rozkurczowo. one Dostarczają flawonoidy i allicyny, które działają antybakteryjnie i antywirusowo. Wzmacniają odporność organizmu oraz obniżają poziom cholesterolu we krwi. Flawonoidy mogą także rozszerzać naczynia krwionośne, poprawiając ukrwienie przy jednoczesnym obniżeniu ciśnienia krwi. Również są zaliczane do przeciwutleniaczy, zwalczających wolne rodniki. Między innymi dlatego zaleca się ich spożywanie w okresie jesienno-zimowym, kiedy łatwo o przeziębienia.
Z pomocą tych różnokolorowych warzyw i owoców, a także ich przetworów, takich jak soki, smoothies, czy dżemy, można zatroszczyć się o swoje zdrowie jak i przygotować przepiękne zawierające całą gamę kolorów – potrawy.
Smacznego!.